IoT Engineering Thuộc Nhóm Ngành Nào?Tìm Hiểu VềLĩnh Vực a Ngành Của KỹThuật Mạng Vạn Vật

Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, IoT (Internet of Things - Mạng lưới vạn vật kết nối) đã trở thành một trong những công nghệ nền tảng định hình tương lai. Tuy nhiên, nhiều người vẫn thắc mắc: IoT engineering thuộc nhóm ngành nào? Bài viết này sẽ phân tích chi tiết về phân loại học thuật, đặc điểm liên ngành, và vai trò của IoT trong hệ thống giáo dục và ngành công nghiệp.

Phân Loại Học Thuật Của IoT Engineering

Theo hệ thống phân loại ngành nghề quốc tế, IoT engineering được xếp vào nhóm ngành Công nghệ Thông tin và Truyền thông (ICT) hoặc Kỹ thuật Điện - Điện tử. Tại nhiều trường đại học, nó thuộc khoa Khoa học Máy tính hoặc Kỹ thuật Phần mềm, nhưng đồng thời tích hợp kiến thức từ:

• Kỹ thuật Điện tử: Thiết kế cảm biến, vi mạch
• Khoa học Dữ liệu: Xử lý big data từ thiết bị IoT
• Mạng máy tính: Giao thức truyền thông LPWAN, 5G
• An ninh mạng: Bảo mật hệ thống IoT

Ví dụ tại Đại học Bách Khoa Hà Nội, IoT là chuyên ngành con của Kỹ thuật Máy tính, trong khi ở Đại học Công nghệ TP.HCM, nó lại nằm dưới Khoa học Dữ liệu và Trí tuệ Nhân tạo.

Tính Chất Liên Ngành Của IoT

IoT engineering không thể bị giới hạn vào một lĩnh vực duy nhất do đặc thù ứng dụng:

• Trong nông nghiệp: Hệ thống giám sát độ ẩm kết hợp kỹ thuật nông học
• Y tế thông minh: Thiết bị đeo tích hợp sinh học và AI
• Thành phố thông minh: Kết nối hạ tầng giao thông với phân tích đô thị

Một kỹ sư IoT cần hiểu biết về:

+ Embedded systems (Hệ thống nhúng)  
+ Cloud computing (Điện toán đám mây)  
+ Machine learning (Học máy)  
+ Cơ điện tử (Mechatronics)  

Điều này khiến IoT trở thành ngành học đa diện, đòi hỏi sự hợp tác giữa các khoa.

Vai Trò Của IoT Trong Các Lĩnh Vực Kinh Tế

Theo báo cáo của McKinsey, đến 2025, IoT sẽ mang lại 4-11 nghìn tỷ USD giá trị kinh tế toàn cầu. Ứng dụng cụ thể:

• Công nghiệp 4.0: Giám sát dây chuyền sản xuất qua IIoT (Industrial IoT)
• Logistics: Theo dõi container bằng cảm biến RFID
• Năng lượng: Hệ thống smart grid điều phối điện lưới

Tại Việt Nam, các dự án như "Đèn đường thông minh" ở Đà Nẵng hay "Nông nghiệp chính xác" tại Đồng bằng sông Cửu Long đều dựa trên nền tảng IoT.

Đào Tạo IoT Engineering: Chương Trình Học Điển Hình

Một sinh viên IoT thường học các môn cốt lõi:

1. Lập trình nhúng (C/C++, Python cho Raspberry Pi)
2. Mạng cảm biến không dây
3. Xử lý tín hiệu số
4. An toàn hệ thống IoT

Điển hình như chương trình tại Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông (PTIT), sinh viên phải thực hiện đồ án tích hợp phần cứng (Arduino) và nền tảng đám mây (AWS IoT Core).

Thách Thức Và Xu Hướng

Dù phát triển mạnh, IoT engineering đối mặt với:

• Rủi ro bảo mật: 57% thiết bị IoT có lỗ hổng (theo Palo Alto Networks)
• Chuẩn hóa giao thức: Sự cạnh tranh giữa Zigbee, LoRaWAN, NB-IoT

Xu hướng tương lai tập trung vào:

• AIoT: Kết hợp AI và IoT để phân tích dữ liệu thời gian thực
• Edge computing: Xử lý dữ liệu tại biên thay vì đám mây

Kết Luận

IoT engineering không thuần túy thuộc về CNTT hay điện tử, mà là ngành tích hợp đa lĩnh vực, đóng vai trò then chốt trong chuyển đổi số. Việc hiểu rõ bản chất liên ngành này giúp sinh viên lựa chọn lộ trình học tập phù hợp, đồng thời mở ra cơ hội nghề nghiệp đa dạng từ kỹ sư phần cứng đến chuyên gia dữ liệu IoT.