Kỹthuật Internet vạn vật IoT)thuộc nhóm ngành nào?Phân tích chi tiết vềlĩnh vực o tạo vành hưng nghềnghiệp

Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, kỹ thuật Internet vạn vật (IoT) đã trở thành một trong những ngành học "hot" nhất tại các trường đại học. Tuy nhiên, nhiều sinh viên và phụ huynh vẫn băn khoăn: Liệu ngành này thuộc nhóm kỹ thuật điện - điện tử, công nghệ thông tin, hay một lĩnh vực hoàn toàn độc lập? Bài viết này sẽ giải đáp chi tiết thông qua phân tích hệ thống giáo dục và nhu cầu thị trường lao động.

Vị trí của IoT trong hệ thống phân loại ngành học

Theo khung phân loại của Bộ Giáo dục & Đào tạo Việt Nam, IoT được xếp vào nhóm ngành Công nghệ thông tin (CNTT) mã số 7480. Tuy nhiên, thực tế đào tạo cho thấy đây là ngành học liên ngành đặc biệt:

• 60% kiến thức nền tảng thuộc về kỹ thuật máy tính và mạng
• 25% nội dung liên quan đến điện tử viễn thông
• 15% còn lại tập trung vào hệ thống nhúng và phân tích dữ liệu

Tại Đại học Bách khoa Hà Nội, IoT nằm trong khoa Điện tử - Viễn thông, trong khi Trường ĐH Công nghệ TP.HCM lại xếp vào khoa Khoa học Máy tính. Sự khác biệt này phản ánh tính chất đa chiều của ngành.

Mối quan hệ với các lĩnh vực chủ chốt

1. Công nghệ thông tin (CNTT)

• Phát triển nền tảng phần mềm quản lý thiết bị IoT
• Xây dựng hệ thống cloud computing cho dữ liệu cảm biến
• Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong xử lý thông tin IoT

2. Điện - Điện tử

• Thiết kế vi mạch cho thiết bị IoT
• Nghiên cứu cảm biến công nghệ cao
• Phát triển giải pháp tiết kiệm năng lượng

3. Tự động hóa

• Tích hợp hệ thống IoT vào dây chuyền sản xuất
• Xây dựng hệ thống giám sát thông minh
• Ứng dụng robotics kết nối IoT

Chương trình đào tạo tiêu biểu

Một sinh viên IoT sẽ học:

• Năm 1-2: Toán cao cấp, Lập trình C/Python, Mạch điện tử cơ bản
• Năm 3: Mạng máy tính nâng cao, Hệ thống nhúng, An ninh mạng IoT
• Năm 4: Đồ án tốt nghiệp về smart home/city, thực tập tại doanh nghiệp

Các môn học đặc trưng:

• Thiết kế giao thức truyền thông LPWAN
• Phân tích dữ liệu cảm biến bằng AI
• Bảo mật hệ thống IoT industrial

Triển vọng nghề nghiệp đa dạng

Theo báo cáo của VietnamWorks, nhu cầu nhân lực IoT tăng 300% từ 2020-2024 với mức lương khởi điểm 15-25 triệu đồng/tháng. Các vị trí tiêu biểu:

• Kỹ sư phát triển phần cứng IoT (yêu cầu kiến thức điện tử)
• Chuyên viên tích hợp hệ thống thông minh (cần hiểu biết về automation)
• Kiến trúc sư giải pháp IoT (đòi hỏi kỹ năng tổng hợp đa ngành)

Xu hướng phát triển tương lai

Các nghiên cứu gần đây chỉ ra IoT đang hình thành nhóm ngành riêng với 3 trụ cột:

1. Công nghệ kết nối (5G/6G, satellite IoT)
2. Nền tảng số (Digital twin, metaverse integration)
3. Hệ sinh thái ứng dụng (smart healthcare, precision agriculture)

Tại Diễn đàn IoT Châu Á 2023, các chuyên gia dự báo đến 2030, IoT sẽ trở thành ngành độc lập với mã đào tạo riêng tại 70% trường đại học toàn cầu.

Lời khuyên cho sinh viên

Để thành công trong lĩnh vực này, cần:

• Học song song cả phần cứng và phần mềm
• Tham gia labs về Arduino/Raspberry Pi từ năm nhất
• Phát triển kỹ năng mềm về quản lý dự án đa ngành
• Theo dõi chuẩn công nghiệp mới nhất (MQTT, LoRaWAN, Zigbee)

Kết luận lại, IoT thuộc nhóm ngành STEM (Khoa học - Công nghệ - Kỹ thuật - Toán học), nhưng đang phát triển thành một lĩnh vực độc đáo kết hợp 4 yếu tố: connectivity, intelligence, automation và sustainability. Sự linh hoạt này chính là chìa khóa giúp IoT trở thành "trái tim" của chuyển đổi số toàn cầu.