Tốt nghiệp IoT hệCao ng vànỗi lo thất nghiệp:Thực trạng hay nh kiến?

Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 bùng nổ, ngành Internet vạn vật (IoT) từng được coi là "vé vàng" cho giới trẻ. Thế nhưng, hiện tượng sinh viên tốt nghiệp hệ Cao đẳng chuyên ngành IoT đối mặt với tình trạng thất nghiệp đang trở thành vấn đề nhức nhối. Câu chuyện này không chỉ phản ánh khoảng cách giữa đào tạo và thực tiễn, mà còn hé lộ những nghịch lý sâu xa trong thị trường lao động công nghệ.

Sự trỗi dậy và bong bóng IoT
Kể từ khi Bộ Thông tin & Truyền thông công bố chiến lược phát triển IoT đến năm 2025, các trường Cao đẳng ào ạt mở chuyên ngành này. Số lượng sinh viên IoT tăng 300% từ 2018-2022 theo báo cáo của Tổng cục Giáo dục Nghề nghiệp. Tuy nhiên, khảo sát mới nhất từ TopDev cho thấy 43% sinh viên IoT hệ Cao đẳng vẫn chưa tìm được việc sau 6 tháng tốt nghiệp.

Mâu thuẫn giữa đào tạo và nhu cầu doanh nghiệp
Phân tích chương trình đào tạo tại 15 trường Cao đẳng cho thấy:

• 80% thời lượng dành cho lý thuyết cơ bản
• Thiếu hệ thống phòng lab đạt chuẩn công nghiệp
• Chỉ 12% giảng viên có kinh nghiệm thực tế trong dự án IoT Trong khi đó, các doanh nghiệp như FPT Software hay Viettel Solutions yêu cầu ứng viên phải thành thạo ít nhất 2 nền tảng IoT (AWS IoT, Google Cloud IoT), kinh nghiệm với Raspberry Pi/Arduino - những kỹ năng ít được chú trọng trong giáo trình.

Bẫy bằng cấp và phân biệt đối xử
Cuộc phỏng vấn với 20 nhà tuyển dụng công nghệ tiết lộ sự thật phũ phàng: 65% HR thừa nhận ưu tiên sinh viên đại học hệ chính quy ngay từ vòng lọc hồ sơ. Anh Nguyễn Văn Tú (cựu sinh viên Cao đẳng KT-KT Đà Nẵng) chia sẻ: "Em từng tự tin với điểm GPA 3.6/4, nhưng 32 đơn ứng tuyển đều nhận được câu trả lời mẫu 'Chưa phù hợp yêu cầu'".

Lối thoát nào cho sinh viên IoT hệ Cao đẳng?
Không phải tất cả đều là bế tắc. Một số mô hình thành công đáng tham khảo:

• Chương trình liên kết giữa Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức và Công ty LogiTech: Sinh viên năm cuối được training trực tiếp trên dây chuyền IoT trong nhà máy
• Khóa học cross-platform của FUNiX kết hợp chứng chỉ AWS
• Xu hướng startup trong lĩnh vực AgriTech ứng dụng IoT cho nông nghiệp thông minh

Cần cách mạng trong tư duy đào tạo
Giáo sư Trần Minh Đạt (ĐH Bách Khoa HN) nhận định: "Các trường Cao đẳng cần chuyển từ mô hình đào tạo đại trà sang hệ sinh thái micro-learning. Thay vì dạy lập trình C++ 4 kỳ, hãy tập trung vào các bootcamp 6 tuần về AIoT hay blockchain tích hợp". Đồng thời, Nhà nước cần có chính sách ưu đãi thuế cho doanh nghiệp nhận sinh viên Cao đẳng thực tập.

Câu chuyện phía sau những con số
Gặp gỡ chị Lê Thị Hồng (Hà Nội), cựu sinh viên IoT đã chuyển hướng thành công sang lĩnh vực EdTech: "Chính thất nghiệp đã dạy tôi bài học quý giá - không có nghề 'hot', chỉ có người lao động 'hot'. Tôi dành 6 tháng tự học về xử lý dữ liệu cảm biến trên Coursera, và đó chính là chìa khóa giúp tôi có việc làm 25 triệu/tháng".

Tương lai nào cho IoT Việt Nam?
Theo dự báo của IDG Vietnam, nhu cầu nhân lực IoT sẽ đạt 50,000 vào 2025. Điều này mở ra cơ hội lớn nếu các bên cùng hành động:

• Sinh viên cần chủ động học các kỹ năng đa ngành (AI, Big Data)
• Nhà trường phải kết nối sâu với hiệp hội công nghiệp
• Doanh nghiệp nên xây dựng lộ trình thăng tiến công bằng

Kết luận, vấn đề thất nghiệp của sinh viên IoT hệ Cao đẳng không phải là bản án vĩnh viễn. Đây chính là hồi chuông cảnh tỉnh cho một cuộc cách mạng giáo dục nghề nghiệp toàn diện. Như lời TS. Vũ Duy Thức (CEO OhmniLabs): "Trong thế giới kết nối vạn vật, giá trị thực của con người nằm ở khả năng thích nghi - thứ mà không trường lớp nào có thể cấp bằng".