Kỹthuật Internet vạn vật thuộc khối ngành nào?Tìm hiểu vềlĩnh vực o tạo vàtriển vọng nghềnghiệp

Mở đầu
Trong kỷ nguyên số hóa, Internet vạn vật (IoT) đã trở thành một trong những công nghệ đột phá, thay đổi cách con người tương tác với thế giới vật chất. Từ nhà thông minh đến thành phố thông minh, IoT hiện diện ở mọi lĩnh vực. Điều này dẫn đến nhu cầu ngày càng cao về nguồn nhân lực chất lượng trong lĩnh vực kỹ thuật Internet vạn vật. Nhưng nhiều người vẫn thắc mắc: IoT thuộc khối ngành nào? Bài viết này sẽ giải đáp chi tiết, đồng thời phân tích chương trình đào tạo và cơ hội nghề nghiệp của ngành học này.

IoT và vị trí trong hệ thống giáo dục
Kỹ thuật Internet vạn vật (IoT Engineering) là một ngành học liên ngành, kết hợp giữa khoa học máy tính, kỹ thuật điện tử, và mạng máy tính. Tại Việt Nam, IoT thường được xếp vào khối ngành Công nghệ thông tin hoặc khối kỹ thuật điện - điện tử, tùy theo định hướng của từng trường đại học.

Ví dụ:

• Trường Đại học Bách khoa Hà Nội xếp IoT vào nhóm ngành Kỹ thuật máy tính và Truyền thông.
• Trường Đại học Công nghệ Thông tin TP.HCM lại đào tạo IoT trong khoa Mạng máy tính và Truyền thông dữ liệu.

Dù có sự khác biệt về cách phân loại, IoT luôn nằm trong nhóm STEM (Khoa học - Công nghệ - Kỹ thuật - Toán học), phản ánh tính chất kỹ thuật cao của ngành.

Chương trình đào tạo IoT: Cầu nối giữa phần cứng và phần mềm
Một chương trình đào tạo IoT điển hình bao gồm 4 trụ cột chính:

1. Lập trình và phát triển phần mềm

• Ngôn ngữ lập trình nhúng (C/C++, Python)
• Phát triển ứng dụng IoT trên nền tảng Arduino, Raspberry Pi
• Xử lý dữ liệu thời gian thực với Big Data

2. Thiết kế hệ thống phần cứng

• Mạch điện tử và vi điều khiển
• Cảm biến và thiết bị truyền động
• Thiết kế mạch in (PCB)

3. Mạng và bảo mật

• Giao thức truyền thông IoT (MQTT, LoRaWAN)
• Bảo mật thiết bị đầu cuối
• Điện toán đám mây cho IoT

4. Ứng dụng thực tế

• Smart Home Automation
• Hệ thống giám sát công nghiệp
• Nông nghiệp thông minh

Tại sao IoT được xem là ngành "đa diện"?
Sự đa dạng trong chương trình học phản ánh bản chất tích hợp của IoT:

• Kỹ thuật điện tử: Thiết kế cảm biến và vi mạch
• Khoa học máy tính: Phát triển thuật toán xử lý dữ liệu
• Truyền thông mạng: Đảm bảo kết nối ổn định
• Cơ điện tử: Ứng dụng trong robot và tự động hóa

Điều này giải thích vì sao sinh viên IoT cần thành thạo cả phần cứng lẫn phần mềm, đồng thời hiểu biết về các chuẩn công nghiệp.

Triển vọng nghề nghiệp của kỹ sư IoT
Theo báo cáo của McKinsey, đến năm 2025, thị trường IoT toàn cầu sẽ đạt 6 nghìn tỷ USD. Tại Việt Nam, nhu cầu nhân lực IoT tăng 35% mỗi năm từ 2020-2025 (Nguồn: VietnamWorks).

Các vị trí tiêu biểu:

• Kỹ sư phát triển hệ thống IoT
• Chuyên gia bảo mật thiết bị thông minh
• Nhà tư vấn giải pháp Smart City
• Kỹ thuật viên tự động hóa công nghiệp

Lương khởi điểm tại Việt Nam dao động từ 15-30 triệu VND/tháng, tùy thuộc vào kỹ năng và ngoại ngữ.

Xu hướng định hình tương lai IoT
5 công nghệ then chốt sẽ thúc đẩy ngành IoT:

1. AI tại biên (Edge AI): Xử lý dữ liệu ngay trên thiết bị
2. Mạng 5G/6G: Độ trễ cực thấp cho ứng dụng thời gian thực
3. Digital Twin: Mô phỏng hệ thống vật lý trong không gian số
4. Blockchain cho IoT: Bảo mật chuỗi cung ứng thông minh
5. IoT không dây năng lượng thấp (LPWAN): Giải pháp cho nông nghiệp và logistic

Kết luận
Kỹ thuật Internet vạn vật không chỉ đơn thuần thuộc về một khối ngành cố định, mà là sự hội tụ của nhiều lĩnh vực công nghệ. Sinh viên theo đuổi ngành này cần trang bị cả kiến thức chuyên sâu lẫn khả năng thích ứng với công nghệ mới. Với vai trò then chốt trong Cách mạng Công nghiệp 4.0, IoT xứng đáng là lựa chọn hàng đầu cho những ai đam mê sáng tạo và muốn tác động đến thế giới thông qua công nghệ.