Tốt nghiệp IoT trưng hạng hai vànỗi lo thất nghiệp:Thực trạng ng báo ng

Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 bùng nổ, ngành Internet of Things (IoT) từng được coi là "con gà đẻ trứng vàng" với triển vọng việc làm rộng mở. Thế nhưng, với hàng ngàn sinh viên tốt nghiệp IoT từ các trường đại học hạng hai (nhóm trường không thuộc top đầu) tại Trung Quốc, câu chuyện lại mang màu sắc ảm đạm khác. Báo cáo mới nhất từ Bộ Giáo dục nước này cho thấy, tỷ lệ thất nghiệp 6 tháng sau tốt nghiệp của nhóm này lên đến 43% - con số khiến nhiều chuyên gia giáo dục phải giật mình.

Mâu thuẫn giữa đào tạo và thực tiễn
Hệ thống giáo dục tại các trường hạng hai đang bộc lộ nhiều bất cập. Giáo trình IoT tại phần lớn các trường này vẫn dừng lại ở lý thuyết cơ bản, thiếu cập nhật xu hướng. Một khảo sát tại 15 trường đại học cho thấy 72% phòng thí nghiệm IoT không có thiết bị cảm biến thế hệ mới, 85% giáo viên chưa từng tham gia dự án thực tế. Trong khi đó, các tập đoàn công nghệ yêu cầu kỹ năng thực chiến như lập trình edge computing, xử lý dữ liệu real-time - những nội dung hoàn toàn vắng bóng trong chương trình giảng dạy.

Bong bóng tuyển sinh và sự thờ ơ của thị trường
Cơn sốt tuyển sinh ngành IoT những năm 2018-2022 đã tạo ra lượng cung lao động dư thừa. Thống kê cho thấy số sinh viên IoT tốt nghiệp năm 2023 tăng 300% so với 2019, nhưng nhu cầu thực tế chỉ tăng 45%. Các công ty công nghệ lớn thường ưu tiên tuyển sinh viên trường top hoặc yêu cầu 2-3 năm kinh nghiệm, đẩy sinh viên trường hạng hai vào thế bất lợi. Anh Lý Hào (23 tuổi, tốt nghiệp IoT Đại học Hồ Nam) chia sẻ: "Tôi nộp 127 đơn xin việc, 89 công ty thậm chí không phản hồi. Những nơi đồng ý phỏng vấn chỉ đề nghị mức lương 3.000 tệ (420 USD), thấp hơn cả công nhân vận hành máy".

Cạm bẫy từ các "trung tâm đào tạo kỹ năng"
Trước tình trạng này, nhiều sinh viên đổ xô đến các khóa học thêm phi chính quy. Tuy nhiên, ước tính 60% trung tâm đào tạo IoT tư nhân hoạt động không phép, thu học phí cao ngất (15.000-30.000 tệ/khóa) nhưng chỉ dạy kiến thức sơ đẳng. Chị Trần Mai (cựu sinh viên Đại học Tứ Xuyên) tố cáo: "Họ hứa hẹn giới thiệu việc làm nhưng sau khóa học, tôi chỉ nhận được danh sách công ty đã ngừng tuyển dụng từ lâu".

Lối thoát nào cho tương lai?
Các chuyên gia đề xuất 3 giải pháp cấp bách:

• Cải cách giáo trình: Xây dựng chương trình liên kết doanh nghiệp, tăng 70% thời lượng thực hành
• Định hướng nghề nghiệp đa dạng: Khuyến khích sinh viên phát triển sang lĩnh vực phụ trợ như IoT agriculture, smart logistics
• Hỗ trợ khởi nghiệp: Thành lập quỹ đầu tư mạo hiểm chuyên biệt cho startup IoT trẻ

Câu chuyện của những sinh viên IoT trường hạng hai phản ánh bức tranh lớn hơn về sự lệch pha trong giáo dục đại học. Khi các trường đua nhau mở ngành "hot" mà bỏ qua chất lượng đào tạo, hệ lụy tất yếu là thế hệ trẻ phải trả giá bằng cả tương lai. Như lời GS. Vương Minh Đức (Đại học Giao thông Thượng Hải): "Không có ngành học nào đảm bảo việc làm, chỉ có năng lực thực chất mới là tấm vé an toàn cho sự nghiệp". Đã đến lúc cần thay đổi tư duy từ gốc rễ - nơi bục giảng của các giảng đường hạng hai.